Het Regiment Huzaren Prins van Oranje | Animum Fortuna Sequitur
Ons oudste stamregiment stamt in rechte lijn af van het in 1668 opgerichte Regiment Ruiterij van Ernst Willem van Haren. In zijlijn stamt het af van het in 1588 opgerichte Vaan Harquebussiers van Marcelis Bacx. Echter, de officiële oprichtingsdata die voor onze regimenten gehanteerd worden, zijn gerelateerd aan de periode waarin Nederland, na de periode van de Bataafse Republiek en bezetting door Napoleon, in 1813 als het Koninkrijk der Nederlanden zijn onafhankelijkheid herwon en een soevereine staat werd.
Op 4 april 1815, kort na het ontstaan van het Koninkrijk der Nederlanden onder Koning Willem I en kort vóór de Slag bij Waterloo, kreeg majoor Graaf du Chastel de la Hovarderie opdracht van de Koning een Regiment Karabiniers Landmilitie op te richten. Op grond daarvan wordt majoor Graaf du Chastel de la Hoverderie als de oprichter van ons regiment beschouwd. Aangezien er op dat moment niet voldoende vrijwilligers meer beschikbaar waren, moest het regiment op basis van de militiewet (dienstplicht) van 1813 worden geformeerd. De staf werd in Brussel geformeerd en de eskadrons in
’s Hertogenbosch. Toen in juni 1815 de Slag bij Waterloo plaats vond, was het regiment nog niet zodanig geoefend dat het ingezet kon worden in de strijd. Wel werd het regiment opgenomen in de zogenoemde Reserve Armee, die overigens niet in actie behoefde te komen. Napoleon verloor definitief en werd verbannen naar Sint Helena. Bij het Wener Congres in 1815 werd bepaald dat het Koninkrijk der Nederlanden ging bestaan uit de samengevoegde noordelijke en zuidelijke Nederlanden. Een gebied zo groot als het huidige Nederland, België en Luxemburg.
In de periode van 1816 tot 1867 bestond het regiment achtereenvolgens uit Kurassiers, Zware Dragonders en Dragonders. Wijzigingen in benaming hielden verband met reorganisaties op grond van veranderingen in bewapening, uitrusting en/of taakstelling. In 1831 nam het regiment als Afdeling Kurassiers No. 9 deel aan de “Tiendaagsche Veldtocht” tegen het opstandige Zuid-Nederland. Een veldtocht die niet heeft geleid tot het beoogde doel: het voorkomen dat het opstandige Zuid-Nederland (het latere België) zich afscheidde van het Koninkrijk. Nederland werd een stuk kleiner en het Koninkrijk België ontstond. Een aantal zuid-Nederlandse regimenten ging op in het nieuw geformeerde Belgische leger.
In 1867 ging de cavalerie-organisatie vanwege bezuinigingen terug van 5 naar 4 regimenten. De 4 resterende regimenten kregen dezelfde sterkte, samenstelling en uitrusting. Aangezien de toenmalige Koning Willem III het Hongaarse huzarenuniform erg mooi vond, kregen de regimenten alle de benaming van Regiment Huzaren (1e t/m 4e Regiment Huzaren) en als uniform de bekende atilla met blauwe of rode tressen. Bij ons regiment veranderde de benaming van 2e Regiment Dragonders in 2e Regiment Huzaren. Het 1e en het 3e Regiment kregen atilla’s met rode tressen (Rode Huzaren); het 2e en het 4e Regiment Huzaren blauwe tressen (Blauwe Huzaren). Het ceremoniële tenue dat tegenwoordig gedragen wordt bij ceremoniële diensten (bijv. bij ontvangsten door de Koningin), wordt in zijn basisvorm dus al zo’n 137 jaar door Nederlandse cavaleristen gedragen.
In de periode van 1922 tot 1939 (“gebroken geweertje” en “geen man en geen cent”) waren de vier huzarenregimenten ten gevolge van forse bezuinigingen elk letterlijk gehalveerd. In die periode droeg het regiment de naam 2e Halfregiment Huzaren.
Tot medio 1940 kende de Nederlandse Cavalerie uitsluitend regimenten, die elk waren samengesteld uit meerdere eskadrons. Het regiment was tot die tijd zowel de operationele (gevechts)eenheid als het traditieverband. Al kort na Wereldoorlog II werd een begin gemaakt met de opbouw van de moderne Cavalerie. Werd er tot de meidagen van 1940 voor een deel nog te paard opgetreden, vanaf 1945 werd de Cavalerie geheel uitgerust met tanks en pantserwagens en geformeerd in bataljons (naar USA voorbeeld) en eskadrons. In eerste instantie was er nog geen sprake van regimenten. Teneinde de historie en traditie van die nieuw geformeerde tank- en verkenningseenheden te kunnen “inbedden” in die van vooroorlogse voorgangers (1e t/m 4eRegiment Huzaren), werden in de periode 1946 – 1979 vier huzaren-regimenten (her)opgericht. De na-oorlogse regimenten dienen dan ook niet gezien te worden als operationele eenheden, maar als traditieverbanden waartoe bataljons en eskadrons behoren .Elk regiment ging de traditie voortzetten van zijn vooroorlogse voorganger en kreeg een nieuwe benaming en een nieuwe standaard (cavalerievaandel). Zo zet het Regiment Huzaren van Boreel de traditie voort van het voormalige 4e Regiment Huzaren, het Regiment Huzaren Prins Alexander die van het voormalige 3e Regiment Huzaren en het Regiment Huzaren van Sytzama die van het voormalige 1e Regiment Huzaren. Het huidige Regiment Huzaren Prins van Oranje is de voortzetting van het voormalige 2e Regiment Huzaren.
Ons Regiment heeft sedert de oprichting van zijn oudste Stamregiment (1668) niet altijd zijn huidige naam gedragen. Wel is het zo dat, ondanks die naamsveranderingen, het toch steeds om hetzelfde Regiment ging. Er is dus méér dan alleen sprake van voortzetting van tradities van “voorgangers”. De eenheid (regiment) is de voortzetting van zijn “voorganger” en daarmede dus ook van zijn tradities. Een chronologisch/historisch overzicht van de diverse benamingen door de jaren heen leidt tot een zogenaamde Stamtafel.
Naamsveranderingen vonden doorgaans plaats n.a.v. reorganisaties, verandering van taakstelling/bewapening, inlijving bij een “buitenlandse” strijdmacht (b.v. bij het Frankrijk van Napoleon) of door het aantreden van een nieuwe vorst met andere inzichten. Meestal ging e.e.a. gepaard met de uitreiking van een nieuwe Standaard. In de beginperiode werd de benaming veelal verbonden aan de oprichter en/of commandant van het Regiment, of aan een bepaalde landstreek of provincie (1668-1765). In latere perioden werd de benaming ontleend aan de taakstelling/bewapening van het Regiment (1765-1940). Daarnaast zien we dat in de periode 1815-1841 (periode Koning Willem I) de naam “Regiment” vervangen werd door die van “Afdeeling”, een eenheids-aanduiding die we thans nog kennen bij de Artillerie.
Ons regiment werd het 2e Regiment Huzaren (2RH). Bij de heroprichting van diverse regimenten in de recente na-oorlogse periode werd ook wel de naam of titel van een vorst, prins of van edelen uit de lagere adel toegekend. Zo kennen we de zusterregimenten “Huzaren van Boreel” (Jonkheer), “Huzaren van Sytzama” (Baron), “Huzaren Prins Alexander” en natuurlijk ons eigen Regiment “Huzaren Prins van Oranje”.
“Prins van Oranje” is een erftitel die betrekking heeft op het bezit van een voormalig vorstendom (thans provincie) in zuid-oost Frankrijk (Orange). Willem van Nassau - Dillenburg (de latere Willem I (de Zwijger)) erfde in 1544 van zijn oom René van Chalons (kinderloos) het prinsdom Orange en daarmede de (erf)titel Prins van Oranje. Het prinsdom Orange ging in 1732 over in Franse handen en daarmede ging het prinsdom voor de Oranjes als bezit verloren. Niettemin bleef de erftitel binnen het “Huis van Oranje” , later “Oranje-Nassau”, bestaan. Na de eerste “Prins van Oranje” (Willem de Zwijger/ vader des Vaderlands) zijn er op grond van die erfelijke titel nog vele prinsen in het huis van Oranje-Nassau geweest die deze titel erfden en dus ook droegen. De oudste zoon van Koningin Beatrix heeft als voornaam Willem Alexander en draagt als eerste titel “Prins van Oranje”. In onze tijd is hij de Prins van Oranje. De naam van ons Regiment verwijst derhalve niet naar een specifieke prins in het Oranje - c.q. Oranje-Nassau deel van onze geschiedenis, maar naar een (erf)titel die door de eeuwen heen door vele prinsen gedragen is en die ook vandaag nog een drager kent. De naam van ons Regiment is dus van “alle” tijden, en zelfs nog van deze tijd. Een vorstelijke naam die met trots gedragen mag worden.
De regimenten zoals wij die vandaag kennen zijn sedert de na-oorlogse periode geen operationele eenheden meer, maar traditie-eenheden. Zij zetten als traditioneel verband de traditie van hun (vooroorlogse) voorgangers voort, waarbij de huidige (na-oorlogse) operationele eenheden/ bataljons/ eskadrons zijn ondergebracht. Bij ons regiment ligt, volgens de tekst van het vigerende KB, de zaak anders. Volgens die tekst is ons RHPO de voortzetting van het vooroorlogse 2e Regiment Huzaren. Dat ligt anders bij onze zusterregimenten, die cfm de tekst van desbetreffende KB’s, “slechts” de traditie van hun voorgangers voortzetten. In de periode 1979-1993 behoorde het inmiddels opgeheven 59 Tkbat tot ons regiment en sedert 1991 het parate 42 Tankbataljon. Gaan het bestaan, de eigen historie en traditie van de bataljons slechts enige tientallen jaren terug, die van ons Regiment gaan terug tot 1668, zoals te zien is op de Stamtafel die de afstamming in rechte lijn weergeeft.
Stamtafel in rechte lijn van het Regiment sedert 1668
28 apr 1668 Regiment Ernst Willem van Haren
21 nov 1673 Regiment Douwe van Grovestins
20 dec 1673 Regiment Nassau Friesland
19 mrt 1702 Regiment Oranje Friesland
05 feb 1765 Regiment Karabiniers Oranje Friesland
08 sep 1795 2 e Regiment Zware Cavalerie
20 okt 1803 2 e Regiment Ligte Dragonders
04 apr 1815 Regiment Karabiniers Landmilitie
15 nov 1815 Afdeeling Karabiniers Nr 4
26 feb 1816 Afdeeling Karabiniers Nr 9
18 jul 1816 Afdeeling Kurassiers Nr 9 (drie esks)
25 nov 1818 Afdeeling Kurassiers Nr 9 (vier esks)
30 aug 1830 Afdeeling Kurassiers Nr 9 (vier esks & depot)
08 okt 1839 Afdeeling Kurassiers Nr 9 (vier esks)
10 mrt 1841 2 e Regiment Zware Dragonders
15 okt 1843 2 e Regiment Dragonders
27 dec 1851 2 e Regiment Dragonders (vier esks & depot)
08 mei 1867 2 e Regiment Huzaren
14 feb 1881 2 e Regiment Huzaren (vier esks)
21 mrt 1922 2 e Halfregiment Huzaren (twee esks)
02 jan 1939 2 e Regiment Huzaren (vier esks)
01 mei 1940 2 e Regiment Huzaren (w.o. 3 de Verkafd) (zes esks & mitr esk & pagpel & mrsie)
Juni 1940 Het reg wordt ontbonden (na capitulatie)
01 juli 1950 Het reg wordt officieel opgeheven (KB nr 26)
Op 13 januari 1979 werd het Regiment heropgericht als Regiment Huzaren Prins van Oranje (KB dd 9/12/78) (heroprichting als voortzetting van 2 RH) en op 16 september 2012 werd het Regiment ontbonden te den Haag, waarbij de Standaard werd opgelegd. De traditie wordt sindsdien bewaard door het Regiment Huzaren van Boreel
Tot het regiment behoren/behoorden
59 Tankbataljon paraat (13/1/79 – opheffing 31/12/93)
42 Tankbataljon paraat (16/8/91)- opheffing aug 201
58 Tankbataljon mobilisabel (13/1/79 – opheffing 1992
54 Tankbataljon reserve (vanaf 1999 – opheffing 2001)